Historia cz. 1. Dworce kolejowe XIX-wiecznego Gdańska [STARE ZDJĘCIA] 2014-06-02
Gdańsk Brama Nizinna (Danzig Lege Tor), Gdańsk Brama Wyżynna (Danzig Hohe Tor), Gdańsk Nowy Port (Neufahrwasser), Gdańsk Brama Oliwska (Danzig Olivaer Tor), Gdańsk Wiślany (Danzig Weichselbahnhof) i Gdańsk Kanał Kaszubski (Danzig Kaiserhafen) - to nazwy nieistniejących już lub stojących w szczątkowych formach dworców Gdańska z czasów doprowadzania do niego kolei. To według dat ich powstawania tworzyła się kolejowa historia portowego miasta nad Motławą.
Obecny dworzec Gdańsk Główny. Pocztówka przedwojenna
Danzig Lege Tor (1852)
Gdańsk Brama Nizina powstał najwcześniej, bo oddany do użytku został 14.10.1852 r. Znajdował się koło Dolnego Miasta, między istniejącymi do dziś bastionami fortyfikacji miejskich. Pozostały jeszcze fragmenty torowisk, prowadzące do starych magazynów. W XIX wieku stał tam urząd pocztowy wraz telegrafem, składy pocztowe, parowozownia i urządzenia do nawęglania oraz 2-piętrowy budynek z restauracją, w którym odprawiano podróżnych. W 1945 r. budynek dworca został zniszczony. Ruch kolejowy trwał jednak do 2007 r. Tory przerwano w 2009 r.
Dworzec Gdańsk Brama Nizinna przed 1945 rokiem. Dojazd do Gdańska przez Tczew
Danzig Hohe Tor i Neufahrwasser (1867)
Dwa kolejne dworce: powstały bliżej centrum. Pierwszym był Gdańsk Brama Wyżynna, stojący mniej więcej na wysokości obecnego dworca, ale oddzielony od centrum fosą i bastionami św. Elżbiety (na wysokości kościoła i Boże Ciało (obecnie City Forum) oraz Nowy Port (Neufahrwasser). Pozostałości tego drugiego można oglądać przy ul. Podjazd w dzielnicy. Oba otwarte 1.10.1867 r.
Danzig Hohetor Bahnhof 19. wiek
Danzig Hohetor Bahnhof 19. wiek - widok w kierunku Głównego Miasta. Widać jeszcze mury obronne i fosę
Hohetorbahnhof in Danzig (1872)
Neufahrwasser Bahnhof (1872)
Danzig Olivaer Tor (1870)
W Gdańsku był jeszcze dworzec - Gdańsk Brama Oliwska (Danzig Olivaer Tor). Podworcowe budynki to ceglane zabudowania przy przystanku SKM Gdańsk-Stocznia. Zachował się jeszcze kolejowy zegar. Z Bramy Oliwskiej można było dojechać do Sopotu, Wejherowa, Słupska, Stargardu Szczecińskiego i do Berlina.
Weichselbahnhof (1889)
Innym nieistniejącym już dworcem gdańskim był Wiślany (Weichselbahnhof). Była to odnoga linii do Nowego Portu. Magazyny, kasa towarowa i placówka odpraw celnych to pradwopodobnie budynki stojące dziś przy starym torowisku i ul. Wielopole. Linia po II Wojnie Światowej została przerwana. Chociaż jeszcze w 1954 r. planowano budowę poczekalni na dworcu Wiślanym.
Danzig Kaiserhafen
Z innych dworców gdańskich warto jeszcze wspomnieć o Gdańsk Kanał Kaszubski (Danzig Kaiserhafen), gdzie specjalny prom transportował wagony kolejowe do stoczni na Wyspie Ostrów.
Pozostałości dworca Kanał Kaszubski
Danzig Hauptbahnhof (1900)
Stojący do dziś jedyny dworzec w centrum Gdańska otwarty został 30.10.1900 r. Stylizowany na renesansowy budynek uwieńczono 48-metrowej wysokości wieżą z tarczami zegarów o średnicy 3,25 metra, która jednocześnie była wieżą ciśnień. Były trzy poczekalnie - dla pasażerów I i II, III oraz IV klasy i dodatkowy salon tylko dla pań. Restauracja dla I i II klasy oraz bufet dla klasy III. Stanął budynek kas podmiejskich (1902 r.). Były budki telefoniczne, urząd telegraficzny, noclegownia dla pasażerów oraz specjalne pokoje dla gości królewskich. W holu głównym dworca po jednej stronie umiejscowiono kasy i toalety, a po drugiej siedziby policji i straży oraz przechowywalnie bagażu.
Zobacz dawne dworce na mapie Gdańska
Zobacz także
* * *
Domy w Straszynie i Juszkowie - Gdańsk i Kaszuby na wyciągnięcie ręki
Kliknij, by wypełnić formularz i otrzymać ofertę